Basisschool (PO)

De basisschool wordt ook wel school voor basisonderwijs of school voor primair onderwijs (PO) genoemd. Een basisschool organiseert onderwijs voor kinderen met een leeftijd van 4 tot ongeveer 12 jaar. In het schoolsysteem van Nederland moeten kinderen vanaf 5 jaar naar de basisschool en geldt er dus een leerplicht. De basisschool is er in 2 soorten:
  • Openbare basisschool (OBS)
  • Bijzondere basisschool

Openbare basisschool (OBS)

De openbare basisschool ofwel obs is toegankelijk voor ieder kind. Het onderwijs op een openbare basisschool is niet gebaseerd op één enkele godsdienst of levensovertuiging, maar laat kinderen op informatieve wijze kennis maken met de waarden en normen, levensovertuigingen en godsdiensten die in de maatschappij voorkomen. 

Bijzondere basisschool

Een bijzondere basisschool is een basisschool die ingericht is vanuit een bepaalde:
  • Levensbeschouwing/Godsdienst (Humanisme, Christendom, Hindoeïsme, Jodendom, Islam, Boeddhisme, Antroposofie enzovoorts) en/of een bepaalde
  • Onderwijskundige/Opvoedkundige visie (Montessori, Jenaplan, Dalton enzovoorts)
Het is dus zo dat een bijzondere basisschool bijvoorbeeld een Katholieke grondslag kan hebben en tegelijk volgens een bepaalde onderwijskundige visie zoals die van Maria Montessori kan werken. 

Basisschool voor speciaal basisonderwijs (SBO)

Als een kind extra of speciale aandacht nodig heeft, kan het in aanmerking komen voor een plek op een basisschool voor speciaal basisonderwijs. Deze basisschool is gespecialiseerd in het bieden van passend basisonderwijs aan: 
  • blinde, slechtziende kinderen
  • dove, slechthorende kinderen
  • motorisch gehandicapte, verstandelijk gehandicapte en langdurig zieke kinderen
  • kinderen met stoornissen en gedragsproblemen
Deze kinderen hebben extra deskundigheid van leraren, extra aandacht en extra zorg nodig. De basisschool voor speciaal basisonderwijs werkt tegenwoordig steeds meer samen met de gewone basisschool. Soms kunnen kinderen met de juiste begeleiding voor hen èn de leraar, toch naar een gewone basisschool gaan en zo doorstromen naar andere opleidingen.

Kerndoelen en leergebieden van de basisschool

Er zijn 58 kerndoelen binnen het gewone basisonderwijs. Om de kerndoelen te bereiken is het onderwijs op de basisschool verdeeld in de volgende leergebieden:
  • Talen (Nederlands, Engels, Fries)
    Voorbeeld: Kerndoel 9 - De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.
  • Rekenen/Wiskunde
    Voorbeeld: Kerndoel 33 - De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur.
  • Oriëntatie op jezelf en de wereld
    Voorbeeld: Kerndoel 34 - De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen.
    Voorbeeld: Kerndoel 42 - De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
    Voorbeeld: Kerndoel 49 - De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren.
    Voorbeeld: Kerndoel 53 - De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.
  • Kunstzinnige oriëntatie
    Voorbeeld: Kerndoel 54 - De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
  • Bewegingsonderwijs
    Voorbeeld: Kerndoel 58 - De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden.
Als je alle kerndoelen wilt nalezen kun je het kerndoelenboekje PO downloaden. De kerndoelen voor speciaal basisonderwijs zijn iets anders en ook te downloaden via kerndoelenboekje SBO.

Vakken op de basisschool

De vakken die aansluiten bij de kerndoelen zijn wettelijk verplicht en moeten dus door een basisschool aangeboden worden. Alle kinderen moeten dus deze lessen volgen op hun basisschool.

Verplichte vakken 
  • Nederlands
  • Engels
  • Rekenen en wiskunde;
  • Oriëntatie op jezelf en de wereld (aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, verkeersles en staatsinrichting) 
  • Kunstzinnige oriëntatie (muziek, tekenen en handvaardigheid) 
  • Bewegingsonderwijs (gym)
Bij de verplichte vakken horen ook lessen over seksualiteit en seksuele verschillen. In deze lessen leren kinderen respect te hebben voor seksuele verschillen en voorkeuren. Een basisschool moet ook lessen geven over wetenschap en techniek en in Friesland is de Friese taal een verplicht vak. 
 
Niet-verplichte vakken
Een basisschool kan het verplichte vakkenpakket aanvullen met niet-verplichte vakken zoals:
  • Godsdienst
  • Frans
  • Duits
  • Programmeren

Groepen op de basisschool

Een basisschool mag zelf de samenstelling en de grootte van de groepen bepalen. De minimale ruimte per leerling is wel wettelijk vastgesteld, namelijk op 3,5 m2 vloeroppervlakte per leerling. Hieronder staan een aantal veel voorkomende groepsindelingen op de basisschool.
  • Systeem met 8 groepen met telkens kinderen van ongeveer de eigen leeftijd in een groep. Er is een onderbouw (groep 1 t/m 4), en een bovenbouw (groep 5 t/m 8).
  • Systeem met combinatieklassen, bijvoorbeeld 2 opeenvolgende (leeftijds-)groepen bij elkaar in een combinatieklas groep 3/4.
  • Systeem met stamgroepen waarbij een ruimere leeftijdsgroep bij elkaar zit. Kinderen krijgen dan regelmatig voorsommige vakken in kleinere groepen les.
Soms heeft de keuze voor een bepaalde groepsindeling te maken met het aantal leerlingen dat ingeschreven staat, soms met geld, soms met een keuze voor een pedagogische visie.

Basisschool kiezen

Veel ouders worstelen met hun keuze voor de juiste basisschool. Uitgebreide informatie, tips en een schoolkeuzetest vind je binnenkort in het artikel schoolkeuze. 

Schooladvies voortgezet onderwijs

Het vervolg van de basisschool is het voortgezet onderwijs. Na het laatste schooljaar op het primaire onderwijs gaan kinderen naar een middelbare school die aansluit bij hun eigen niveau en leerwijze. Meer lezen over de middelbare school en de opleidingen daarna? Lees dan het artikel Voortgezet onderwijs